Torchiarole

'nu comune tagliáne
(Riderette da Torchiarolo)

Torchiarole (jndr'à 'u tagliane Torchiarolo) jè 'nu comune tagliane de 5.500 crestiane d'a provinge de Brinnese jndr'à Pugghie.

Torchiarole
comune
Torchiarole – Veduta
Torchiarole – Veduta
Localizzazione
StateItaglie Itaglie
Reggione Pugghie
Provinge Brinnese
Amministrazione
SinnacheNecole Serinelli
Territorie
Coordinate40°29′N 18°03′E / 40.483333°N 18.05°E40.483333; 18.05 (Torchiarole)
Altitudine28 m s.l.m.
Superficie32,34 km²
Crestiàne5 500[1] (31-12-2016)
Denzetà170,07 ab./km²
FraziuneTorre San Gennare, Lide Presepe, Lendinuso
Comune 'nzeccateLecce (LE), San Pitre Vernoteche (BR), Squinzane (LE)
Otre 'mbormaziune
Cod. postale72020
Prefisse0831
Fuse orarieUTC+1
Codece ISTAT074018
Cod. catastaleL213
TargheBR
Cl. sismichezone 4 (sismicità assaije vasce)[2]
Nome javetandeTorchiarolise
PatroneSandissime Crugefisse (Ottommre) e Marije Sandissime de Galeane (lunedìe e martedìe apprisse 'a Pasche)
Cartografije
Mappe de localizzazione: Itaglie
Torchiarole
Torchiarole

Mappe de localizzazione: Pugghie
Torchiarole
Torchiarole
Torchiarole – Mappa
Torchiarole – Mappa
Posizione d'u comune de Torchiarole jndr'à provinge de Brinnese
Site istituzionale

Se iacchie jndr'à 'u Salènde, se iacchie 'mbrà Brinnese e Lecce vecine vecine a 'u mare Adriatiche.

Sciugrafije fiseche cange

Cendre piccinne ca se iacchie 'mbonda 'mbonde a sud d'a provinge de Brinnese, a 'u confine cu quedde de Lecce, ste lundane cchiù o mene 18 km da 'u capeluèche e 17 km da Lecce e ste a 28 m sus a 'u levèlle d'u mare. Tène 'na superficie de 32,18 chilometre quadrate pe 'na denzetà abbitative de 159,3 crestiane pe chilometre quadrate. Se iacchie vecine a le comune de San Pitre Vernoteche, Lecce e Squinzane. Tène 'na popolazzione de cchiù o mene 5.500 crestiane fatte de 2.500 nuclée familiare, cu 'na medie pe nuclèe familiare de cchiù o mene 3 crestiane. D'a staggione le crestiane ca stonne arrivane a cchiù o mene 25.000 / 30.000 e osce a die stu comune jè 'u mene javetate d'a provinge[3].

Storie cange

  Pe approfondimende, 'ndruche le vôsce Storie d'u Salende e Storie d'a Pugghie.

Le origgene resalene a l'epoche d'a formazzione de le casale, apprisse 'u mille, e averena essere chidde de 'nu javetate 'nderre-'nderre de famigghie coloneche atturne a 'na laure basiliane, ca jndr'à quidde tiembe ne stavane assaije jndr'à zone. Ccrescìe cu le profughe de Valesie, ca stave vecine, quanne sta cetate andiche, apprime messapeche eppò romane, oramaie redotte a 'na vite de mmerde a metà d'u medioeve, avenìe scettate 'nderre da Guglielme II 'u male, scennute jndr'à Pugghie jndr'à 'u 1157 pe punì le bbarune rebbèlle. Torchiarole facìe parte d'a condèe de Lecce” (G. Marzano).

Le reste de Valesie (se 'ndrucane le terme romane) se iacchiane jndr'à 'u core d'a cambagne d'u paese; 'nmu site archeologgeche abbastanza 'mbortande. Pure da sta cetate onne venute le prime crestiane de Torchiarole. 'U paese tène origgene andiche tande ca avène fatte resalì a 'a fine d'u Cinghecinede, periode jndr'à 'u quale Torchiarole ere 'nu cendre piccinne ca tenève 'na bella vitalità releggiose. L'etimologgije d'a parole resende probbie assaije de le sforze ca faceve 'u paese, assaije vecine a 'u mare e pe stu fatte assaije rumbute de sckatele da le razzie, pe condrstà le attacche de le Turche ca ggià jndr'à 'u XV sechele s'averene affacciate sus a le spiagge adriateche d'u Salende. Anticamende, 'a parole Torchiarole, tenève origgene certe da Turche o probbie da Turchie, e allore, ggià jndr'à 'u '400 e '500 Torchiarole puteve segnificà mattatoie pe le Turche. 'U termine “Torchiarolo” derive da l'avverbie latine "Turce" ausate jndr'à le reggistre de morte pe 'ndicà 'n'accisione barbareche, cioé a 'a turche, cu le scimitarre. 'A prove de stu fatte de l'origgene stè jndr'à 'u stemme d'u Comune de Torchiarole, ggià comune apprime d'u Seiciende, ca rappresendave 'nu turche legate cu catene a 'na torre. Assaije però fanne resalìe le origgene d'u nome a 'u torchie de legne cu 'u quale jndr'à 'nu sacche de frandoie sotte a terre d'a zone se sprangevene l'alìe ca erane pò 'u frutte de l'arvule sacre de Minerve. 'U Turculum e 'u turcularius facerene pigghià cumme nome a chidde ca fatiavane turchiarule e a 'u javetate d'a condrade 'u nome de Torchiarole, paese de le torchie (Marzano). 'U paese se stenne sus a 'nu territorie ca, andicamende paludose, ha state bonificate jndr'à le prime decennie d'u Noveciende. Osce a die stu poste tène 'nu sbuénne de arvule de alìe andiche assaije, ca 'u fanne addevendà 'nu poste ridende e profumate (le tre quarte d'u territorije stonne cu le arvule de alìe), ma pure stonne le vignete. 'A caratteristeca d'a presenze de 'nu sbuénne de ulive (da sus a sus se 'ndruche 'nu straordinarie mande verde ca se stenne 'mbonde 'a coste) ave mandenute 'a dea ca 'a parole "Torchiarolo", cu l'accezzione de "Torchie d'ore”, se pò referìe a 'a sprangeture de l'alìe e l'uve pa produzzione de uegghie e vine.

Jndr'à 'u XVI, Torchiarole, devendò 'u feude de le discendende d'a putende famigghie de le cavagliere combattende Nanteuil-Chattilon (itaglianizzate Natoli o dell'Antoglietta).

Jndr'à 'u 1465 Re Ferdinande I de Napule, confermò cu decrete, barone de Torchiarole, Giuanne Mattèe Vatoli († 1533), ggià Barone de Ruffane, Vaste, Casamasselle. E quanne jidde murìe ereditò le feude e devendò baronesse de Torchiarole, 'a sora soje Arminie († 1542), mugghiere de Ferrante delli Falconi Barone de Rocche.

Suggettate cange

Evoluzione demografeche cange

Crestiane censite[4]

Etnie e durastire residende cange

A 'u 31 decemmbre 2016 jndr'à 'u territorie comunale se reggistrave 'a presenze de 100 furastire regolare, ca sò cchiù o mene 'u 1,5% d'a popolazzione totale residende. 'A comunitate cchiù granne è quedde de le rumene.

Se arreportane le nazionalità cchiù rappresendate:

Economije cange

  Pe approfondimende, 'ndruche 'a vôsce Economije d'a Pugghie.

Amministrazzione cange

Aqquà sotte se iacche 'na tabbelle relative a le amministrazziune ca onne cangiate jndr'à stu comune:

Periode Prime cetadine Partite Careche Note
1980 1983 Necole Serinelli Democrazia Cristiana Sinnache
1983 1988 Necole Serinelli Democrazia Cristiana Sinnache
1988 1990 Necole Serinelli Democrazia Cristiana Sinnache
1990 1992 Dumineche D'Arpe Democrazia Cristiana Sinnache
1992 1992 Archimede De Bonis Comm. pref.
1992 1997 Franghe Messito L'Ulivo Sinnache
1997 2002 Franghe Messito L'Ulivo Sinnache
2002 2007 Andonije Del Coco Casa delle Libertà Sinnache
2007 2009 Adele Renna Liste civiche Sinnache
2009 2010 Guide Aprea Comm. pref.
2010 2015 Giuanne Del Coco Liste civiche Sinnache
2015 In cariche Necole Serinelli Liste civiche Sinnache

Note cange

  1. Dato Istat - Popolazzione residende a 'u 31 decemmre 2016.
  2. (IT) Classificazione sismica (XLS), su rischi.protezionecivile.gov.it.
  3. Dati ISTAT d'u 31/12/2012, su demo.istat.it. URL conzultate il 9 decemmre 2013.
  4. Statisteche I.Stat - ISTAT;  URL onsultate in date 28-12-2012.

Otre pruggette cange

Collegaminde fore a Uicchipèdie cange